Interview with Peter te Bos
Highlife op Lowlands
Studio visit & interview with Peter te Bos.
Text (in Dutch) Harmen Liemburg for Items 5/2008.
Op 15, 16 en 17 augustus biedt het Lowlands festival, dat dit jaar in een recordtempo alle 55.000 kaarten uitverkocht, wederom haar unieke mengsel van muziekstijlen, literatuur, film, theater en méér. De visuele identiteit en vormgeving van Lowlands, deze editie doorgevoerd tot in alle hoeken van het festivalterrein, is al bijna 15 jaar in handen van grafisch ontwerper Peter te Bos. Afgelopen jaar kocht het Stedelijk Museum een serie Lowlands affiches aan voor haar collectie. Hóóg tijd voor een overzicht.
HL
Je bepaalt nu al bijna 15 jaar de visuele identiteit van Lowlands. Hoe is dat begonnen?
PTB
In 1994 (2e editie Lowlands) deed ik mee aan een pitch. De opdracht was: bedenk een logo voor een driedaags festival. Ik had op dat moment geen idee waar Lowlands voor stond, en eerlijk gezegd klikte het ook niet echt met de mensen aan tafel. Maar goed, ik stuurde toch een ontwerp in dat tot mijn stomme verbazing ook nog eens werd uitgekozen!
HL
Hoe is je huidige samenwerking met de festivaldirectie?
PTB
Ik heb enorm geluk gehad met de voormalige marketing- en communicatiemanger Hans van Rompaey, en ook met Eric van Eerdenburg, de huidige directeur. Zij hebben me altijd alle vrijheid en vertrouwen gegeven. Het werk komt in goede samenwerking spelenderwijs tot stand.
HL
Hoe ziet die wisselwerking er uit?
PTB
Zo half oktober gaan Eric en ik bij elkaar zitten om ideëen en thema’s uit te wisselen. Daar zitten weinig marketinggedachten achter. Het gaat vooral op gevoel. Een slogan brengt vaak de ideëen op gang, en op basis daarvan werk ik een aantal schetsen uit. Als ik terugkom bij de directie is de reaktie vaak: ‘Eeuuh, het is goed, maar het is niet wat we hadden verwácht…’ Voor mij is het dan interessant om te onderzoeken waar die lichte teleurstelling vandaan komt, en zo komen we samen tot een goeie vorm.
HL
De affiches en de flyers zijn vaak ontwerpen rond een characterachtig logo waarop je in wisselende materialen steeds nieuwe variaties maakt. Wat was de reden om na bijna 10 jaar het bekende maantje met de uitgestoken tong los te laten?
PTB
Een herkenbaar logo is de sfeerbepalende handtekening van het festival. Met een goed logo kun je ontzettend veel vertellen, maar dat maantje was na 10 jaar net hoestsiroop geworden. Het paste niet meer bij het steeds professioneler geworden festival, dus de vormgeving moest meegroeien. Sinds 2004 hebben we ‘Rapid Razor Bob’, een alien met voelsprieten die eigenlijk maar was bedoel voor kortstondig gebruik, maar die we steeds hebben doorontwikkeld en gebruikt voor volgende edities. Met de vormgeving willen we de mensen voortdurend op het verkeerde been zetten. Dat scheermesje bijvoorbeeld is provocerend door de associatie met drugsgebruik, maar door toevoeging van een hartje als mond wordt het weer een vette knipoog… Tenslotte is Lowlands geen mutsenfamilie, het moet wel geváár uitstralen en iets rotzooierigs hebben!
HL
Als je beter kijkt, zit er in de vormgeving voor Lowlands ontzettend veel handwerk. Aan dat rotzooierige gaat blijkbaar heel wat vooraf…
PTB
Ik wil me niet verschuilen achter kleur, dus werk ik eigenlijk altijd vanuit handmatige schetsen in zwart/wit op calqueerpapier. Het gaat me in eerste instantie om de kracht en de inhoud van de vorm. Werkt het ook op 5 x 5 millimeter? Ik doe veel aan onderzoek, op het maniakale af. Later, als we met de festivaldirectie een keuze hebben gemaakt, werkt mijn steun en toeverlaat Wouter (van der Struys, andere helft Twizter) alle schetsen uit op de computer, en zorgt voor de drukwerkvoorbereiding.
HL
Breien, borduren, modellen bouwen. Waar komt die voorliefde voor ouderwetse huisvlijt vandaan?
PTB
Mijn vriendin Beryl Cameron is werkzaam in de modewereld. Van haar krijg ik veel advies, maar los daarvan ben ik altijd al graag huiselijk in de weer geweest. Driekwart van de wereld is virtueel, en ik daarom vind het belangrijk dat je het kunt vastpakken, verknippen en verbasteren. Ik werk graag op gevoel, liefst op zo’n manier dat ik er niet teveel bij na hoef te denken.
HL
Alles bij elkaar lijkt me Lowlands een enorme berg werk voor één persoon. Hoeveel tijd besteed je per jaar aan het festival en wat is er dit jaar nieuw en bijzonder?
PTB
Per jaar vanaf oktober bij elkaar zo’n 4 tot 5 maanden denk ik. Het thema dit jaar ‘LLow Sweet Home’ en we gaan het grootser aanpakken dan ooit. Ik krijg door mijn reizen naar Japan en de VS veel inspiratie die ik nu probeer te verwerken in steeds verdergaande ideëen voor de vormgeving van het festivalterrein. Je moet je voorstellen dat er voor die 3 dagen een kleine stad uit de grond wordt gestampt met podia, horeca, een filmzaal en theaters. Naast het affiche, de flyers en t-shirts gaan we dit jaar gaan een aantal nieuwe façades ontwikkelen. De website is een verhaal apart. Daarmee proberen we ieder jaar op de grens te zitten van wat technisch haalbaar is.
HL
Hoe verhoudt Lowlands zich tot andere grote festivals als Roskilde en Glastonbury?
PTB
Lowlands is heel sociaal festival zonder dat het soft wordt. Je bent 3 dagen lang ondergedompeld in een fantastische sfeer waarin mensen van allerlei pluimage plezier met elkaar hebben. De fysieke infrastruktuur zorgt voor een goede doorstroming van mensen en goederen. Eigenlijk zou Amsterdam ook zo in elkaar moeten zitten! Het publiek máákt het festival. Er is een trouwe Lowlandsfamilie die via de site al ruim van te voren speculeert over de bands die gaan optreden. Inmiddels zie je ook veertigers en vijftigers die nu weer terugkomen, mét hun kinderen. Een aantal jaar geleden werd er nog wel eens wat gesloopt, maar tegenwoordig is er weinig rottigheid. Eigenlijk is het best braaf. Wat de vormgeving betreft is er denk ik geen ander festival dat zo ver gaat in het neerzetten van een eigen sfeer. Vanuit het buitenland worden wij juist in de gaten gehouden.
HL
Je band Claw Boys Claw, waarvoor je ook de vormgeving doet, heeft net haar nieuwe plaat ‘Pajama Day’ uitgebracht, en jullie treden na een pauze van zeven jaar ook weer op. Waar haalt een man met jouw bouwjaar de energie vandaan?
PTB
Al die tijd zijn John (Cameron, gitarist) en ik anders wel gewoon doorgegaan met het schrijven van nieuwe muziek. Van mijn generatie hoor je vaak het geluid dat de jeugd lui zou zijn, maar dat is flauwekul. Ze werken juist ontzettend hard! Als je in een band speelt en optreedt voor 16 jarigen, zie je wat er omgaat in het jonge publiek en dat vind ik geweldig. Het houdt m’n onderzoeksdrift in stand en geeft energie. Naast het feit dat ik ook gewoon een workaholic ben, heb ik dus veel vertrouwen in jonge mensen!
HL
Ik zie daar achter je bureau een boek liggen over het werk van Shinroh Ohtake (een Japanse kunstenaar die veel werkt met heftige collages). Voel je een verwantschap met kunstenaars zoals hij?
PTB
Ik weet niet of die vergelijking wel opgaat. Hoewel een opdracht me natuurlijk wel moet aanspreken, ben ik als vormgever toch vooral dienend bezig. Het werk mag z’n doel niet missen. Ook als popmuzikant ben ik niet echt op een autonome manier bezig. Songs zijn toch altijd gerelateerd aan sounds, bestaande strukturen of het kader van de popmuziek zelf. De muziek van een band als Radiohead staat los van die strukturen. Dat kun je autonome muziek noemen. Voor de muziek en m’n werk als vormgever laat ik me door van alles en nog wat inspireren, maar met het grafische vakgebied ben ik nooit zo bezig geweest. Namen van andere ontwerpers enzo ontgaan mij vaak totaal.
HL
Dit jaar sta je zelf ook op Lowlands met Claw Boys Claw. Hoe voelt het om zélf als rockster te worden toegejuichd?
PTB
Ik hou niet van pretentieuze dingen. Het is veel leuker om de boel in de maling te nemen. Mijn rol als popartiest is daarom juist het verkleinen van de kloof tussen podium en publiek, en met Claw Boys Claw zijn we in feite een soort antihelden… Geen sterallures, maar speelplezier. Dáár gaat het om!
CV Peter te Bos
24 december 1950 Alkmaar
1962 -1966 opleiding huisschilder
1969 – 1972 Grafische School/ avondopleiding
1973 – 1978 Rietveld Academie/ avondopleiding grafische vormgeving
werkzaam Total Design, assistent Anthon Beeke
1979 – 1981 grafisch ontwerper Pentagram Design, London
1982 – heden zelfstandig grafisch ontwerper, Twizter (samen met grafisch ontwerper Wouter van der Struys)
1983 – heden zanger Claw Boys Claw