Bruine Borden
Oldenzaal, photography Eric Brinkhorst.
Bruine borden
Text Harmen Liemburg (in Dutch) for Items 4/5/2009
Vorig jaar rond deze tijd werden circa 85 ‘bruine borden’ langs de Rijkswegen geplaatst, een cadeau van de toen 125 jarige ANWB aan Nederland. Het gaat om zogenaamde ‘gebiedsaanduidingsborden’ die als doel hebben de snelweggebruikers kennis te laten maken met unieke en aantrekkelijke landschappen. De borden werden ontwikkeld door TPO Studios, een bureau in Rotterdam dat al eerder bewegwijzeringsprojecten deed voor Rijkswaterstaat.
A12, photography ANWB.
Dat de bruine borden een succes zijn, blijkt uit het grote aantal aanvragen van gebieden om óók bruine borden te mogen plaatsen, en de illegale borden waarmee het Achterhoeks Bureau voor Toerisme bij wijze van grap de Achterhoek heeft gepromoot. Rijkswaterstaat, dat in tegenstelling tot het ons omringende buitenland de plaatsing van dergelijke toeristische informatie langs de snelwegen lang heeft tegengehouden, is echter onverbiddelijk in haar regelgeving. ‘Een gebiedsbord mag alleen langs een rijksweg worden geplaatst als die door een Nationaal Landschap, Nationaal Park of Werelderfgoedgebied loopt of daaraan grenst.’ Willembart Savelkoel (projectcoördinator): ‘In een tijd waarin we letterlijk blindvaren op systemen zoals TomTom, dragen de borden bij tot een gevoel van locatie. Ze zijn een kapstok voor meer informatie over een gebied’. Wendalin Kolkman begeleidde als intermediair het proces om met alle belanghebbenden (provincies, gemeenten, beheersorganisaties, ondernemers en anderen) overeenstemming te bereiken over hóe de verschillende gebieden zouden worden afgebeeld. Dat was niet eenvoudig: ‘Voor veel mensen is zo’n gebied deel van hun identiteit, het is emotionele materie.’
Via een slim traject liet TPO de vertegenwoordigers van de afzonderlijke gebieden elkaars ‘kernwaarden’ op doeltreffendheid beoordelen, waarna gekeken werd hoe deze in beeld konden worden omgezet. In verband met de leessnelheid vanuit de auto bestaan de eenvoudige illustraties uit 4 hoofdelementen, waarvan er één om meer aandacht vraagt. Daarnaast moest met oog op de verkeerveiligheid 50% van het bord bruin zijn. ‘Schilderen met één kleur’ volgens illustrator Leo Jabaaij, die de tekeningen maakte op basis van handmatige schetsen: ‘In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland wilden we geen abstracte pictogramachtige beelden, maar goed herkenbare voorstellingen. Dan wordt stijl wel erg belangrijk’. Kolkman: ‘Sommige gebieden wisten precies wat ze wilden, en leverden zelf beeldmateriaal aan, maar soms, zoals bij Drenthe, werd het een eindeloze haarkloverij over details van een authentieke boerderij of de omgeving van een hunebed.’ Ook waren er speciale correcties om mogelijk aanstoot te voorkomen, zoals de staart van de bever (Biesbosch) die een extra arcering kreeg om te voorkomen dat men er een kruis in ziet, en bleef het burlend Edelhert (Veluwe) geslachtloos. Inmiddels is TPO ook betrokken bij de produktie van een nieuwe serie ‘recreatieve borden’ voor plaatsing langs provinciale en gemeentelijke wegen in Groningen, die op 15 juni werden onthuld.
Image courtesy TPO Studios
Naschrift: TPO Studios is augustus 2009 opgegaan in een nieuw branding & advertising bedrijf The Public.